Waar vermoeidheid vandaan komt en wat je eraan kunt doen

Iedereen wordt wel eens wakker ’s ochtend met een moe gevoel. Je hebt weinig energie en wilt het liefste in bed blijven liggen. Ook gedurende de dag blijf je je vermoeid voelen. Vaak helpt een nacht goed slapen, maar voor sommige mensen gaat de vermoeidheid niet weg. In dit artikel lees je over de mogelijke oorzaken van chronische vermoeidheid en wat je hiertegen kunt doen. Aan de hand van een aantal tips kun je stappen zetten in je leven die je helpen om kwalitatief beter te slapen en meer energie te hebben tijdens de dag.

Soorten vermoeidheid

Af en toe moe wakker worden is geen reden tot zorgen, want dat gebeurt iedereen wel eens. Wanneer je je langdurig vermoeid voelt, bijvoorbeeld meerdere weken of zelfs maanden achter elkaar, is dit een aanleiding om dit probleem aan te pakken. Houdt de vermoeidheid meer dan zes maanden aan en beïnvloedt het je dagelijkse leven? Dan wordt er van chronische vermoeidheid gesproken. Mentale vermoeidheid houdt in dat je je lusteloos voelt en weinig motivatie hebt om dingen te doen. Bij fysieke vermoeidheid voel je het juist in je lichaam, bijvoorbeeld in de vorm van spierpijn of hoofdpijn.

Symptomen van vermoeidheid

Vermoeidheid merk je niet alleen aan een moe gevoel, zoals je misschien zou denken. Er zijn een tal van andere symptomen die erop kunnen duiden dat je vermoeid bent en rust nodig hebt. Je voelt je bijvoorbeeld snel geprikkeld in situaties met veel mensen en je kunt opeens erg emotioneel reageren. Je kunt je traag of lusteloos voelen, vergeetachtig zijn of zelfs concentratieproblemen ondervinden. Lichamelijk merk je vermoeidheid bijvoorbeeld aan hoofdpijn, spierpijn, droge ogen of duizeligheid. Voor ieder persoon zijn de symptomen anders en wanneer je last hebt van meerdere van deze symptomen kan dat op vermoeidheid wijzen.

Mogelijke oorzaken van vermoeidheid

Hoe komt het dat je je zo vermoeid voelt? Het voor de hand liggende antwoord op deze vraag is een gebrek aan slaap, bijvoorbeeld omdat je slecht kunt slapen wanneer je in bed ligt. Het gebrek aan slaap heeft in vrijwel alle gevallen een onderliggende oorzaak, tenzij je simpelweg te weinig tijd vrij maakt om te slapen. Onderliggende oorzaken voor een slaapgebrek en vermoeidheid kunnen zowel psychisch als lichamelijk zijn. Afhankelijk van je situatie kan het verstandig zijn om naar een dokter of psycholoog te gaan om de oorzaak aan te pakken.

Psychische oorzaken

Psychische klachten zorgen er over het algemeen voor dat je slechter slaapt en je je dus vaker vermoeid voelt. Een psychische klacht kan bijvoorbeeld stress of spanning zijn. De werkdruk bij je baan ligt zo hoog dat je je hierdoor gestrest voelt of er zijn problemen in je familie. Het kan gaan om langdurige stress, maar ook om een ingrijpende gebeurtenis, zoals het overlijden van een dierbare. Psychologische problemen zoals een burn-out of een depressie kunnen ook voor vermoeidheid zorgen. Bij een burn-out ben je letterlijk uitgeput en voel je je voortdurend vermoeid, zelfs als je veel slaapt.

Fysieke oorzaken

Vermoeidheid kan ook fysieke oorzaken hebben. Wanneer je lichamelijke pijn hebt, waardoor je niet goed kunt slapen, kan dit tot vermoeidheid leiden. Er zijn ook lichamelijke problemen die tot vermoeidheid leiden, terwijl je wel goed slaapt. Hierbij kun je denken aan overgewicht of een te hoge of te lage bloeddruk. Net als bepaalde ziekten, zorgen deze klachten ervoor dat je je overdag erg moe voelt. Dit hangt niet per definitie samen met de hoeveelheid slaap die je ’s nachts hebt gehad. Wanneer je geen psychische oorzaken voor de vermoeidheid kunt aanwijzen, is de kans groot dat het om een lichamelijk probleem gaat, waarmee je het beste naar de dokter kunt gaan.

Wat je kunt doen tegen vermoeidheid

Vermoeidheid is ontzettend vervelend. Het beïnvloedt je dagelijkse leven op negatieve wijze en dat kan leiden tot extra problemen in je thuissituatie of op je werk. Daarom is het belangrijk om de oorzaken van de vermoeidheid te achterhalen en deze aan te pakken. Bij lichamelijke oorzaken kan het specifiek helpen om gezonder te leven, terwijl het bij psychische oorzaken juist belangrijk is om de stress te verminderen en meer te ontspannen. In sommige gevallen kunnen simpele aanpassingen helpen, maar in veel gevallen is professionele hulp de beste keuze.

Gezonde leefstijl

Er zijn allerlei stappen die je kunt zetten richting een gezonde leeftijd. Je stopt met roken, je drinkt weinig of geen alcohol en je gebruikt geen drugs. Qua eten zorg je ervoor dat je genoeg vitamines en mineralen binnenkrijgt en dat je vet en ongezond eten vermijdt. Het is belangrijk om een gebalanceerd dieet te hebben, waarin je alles binnenkrijgt wat je lichaam nodig heeft. Sporten heeft een positief effect op je fysieke en mentale gezondheid. Bij overgewicht kan het helpen om gewicht te verliezen, maar sporten helpt ook om je energie en frustratie uit je lichaam te laten.

Ontspanning

Van stress wordt je moe én pieker je veel in bed. Daarom is het belangrijk om stress tegen te gaan met ontspanning. Neem bewust de tijd voor ontspannende activiteiten wanneer je thuis komt van werk of in de weekenden. Het is belangrijk om een vorm van ontspanning te kiezen die bij jou past. De een wandelt bijvoorbeeld graag, terwijl een ander een boek leest in bad. Voor het slapengaan kun je mediteren, een rustige yogasessie doen of ademhalingsoefeningen uitvoeren. Voor veel mensen helpt het ook om gevoelens en stress te uiten, bijvoorbeeld door erover te praten of deze op te schrijven.

Professionele hulp

Wanneer je tijdelijk last hebt van vermoeidheid kun je proberen om dit zelf op te lossen met aanpassingen in je dagelijkse leven. Heb je langdurig last van een vermoeid gevoel of heb je ook last van andere klachten? Dan is het verstandig om naar je huisarts te gaan. Voor lichamelijke klachten kun je onderzocht worden en eventueel kan een probleem zoals een te hoge of te lage bloeddruk verholpen worden. Ook bij psychische klachten ga je naar de huisarts, zodat je een doorverwijzing naar de psycholoog krijgt. Hier kun je praten over de oorzaken van bijvoorbeeld een depressie of angststoornis en werken aan de onderliggende oorzaken.