Waarom je te vroeg wakker wordt en wat je er tegen kunt doen

Te vroeg wakker worden is vervelend wanneer het je vaak overkomt. Iedereen wordt weleens wakker voordat de wekker gaat of wordt automatisch rond deze tijd wakker. Wanneer je structureel te vroeg wakker wordt, bijvoorbeeld nog midden in de nacht, is dat vervelend. Je kunt dan uren wakker liggen of moeilijke weer in slaap komen. Dit zorgt ervoor dat je in de ochtend moe bent en weinig energie hebt. Waar komt te vroeg wakker worden door en wat kun je er tegen doen? In dit artikel lees je de mogelijke oorzaken en tips om beter te slapen.

Te vroeg wakker door stress

Er zijn verschillende oorzaken voor het te vroeg or midden in de nacht wakker worden. De meest voorkomende reden is stress. Het kan zijn dat je een drukke dag op de planning hebt, wat zorgt voor een verhoogde alertheid. Hierdoor kan je lichaam vroeger wakker worden dan gewoonlijk. Ook dagelijkse stress kan zorgen voor te vroeg wakker worden of een slechte nachtrust. Je piekert bijvoorbeeld veel je werk of een probleem in je familie, waardoor je ook ’s nachts onrustig bent. Te vroeg wakker worden kan, net als niet kunnen slapen en onrustig slapen, een gevolg van stress zijn.

Slaapstoornissen als oorzaak

Slaapstoornissen kunnen ervoor zorgen dat je te vroeg wakker wordt. Je kunt hierbij denken aan slaapapneu, maar ook aan slapeloosheid. Bij slaapapneu stokt je ademhaling enkele tientallen seconden tijdens je slaap en ontstaat er een tekort aan zuurstof. Je kunt hierdoor te vroeg wakker worden of niet diep genoeg slapen. Bij slapeloosheid wordt je juist vaak wakker en heb je moeite om weer in slaap te komen. Zeker wanneer je in de ochtend te vroeg wakker wordt, kan het met deze slaapstoornis lastig zijn om weer in slaap te vallen.

Een vicieuze cirkel

Wanneer je vaak te vroeg wakker wordt, kun je in een vicieuze cirkel belanden. Je merkt bijvoorbeeld op dat je een aantal nachten rond vijf uur wakker wordt en gaat er dan vanuit dat dit de volgende nacht weer gaat gebeuren. Juist omdat je hier over nadenkt en omdat je dit verwacht, zal je waarschijnlijk weer om vijf uur wakker worden. Dit bevestigt de gedachte en zo blijf je in een patroon hangen. Zeker omdat slecht slapen ervoor zorgt dat je stress krijgt wanneer je in bed ligt, is het belangrijk om de cirkel te doorbreken, zodat je weer rustig kunt slapen en niet te vroeg wakker wordt.

Te vroeg wakker worden doorbreken: een slaapdagboek

Wanneer je vaak te vroeg wakker wordt, wil je niets liever dan dit patroon doorbreken. Daarvoor moet je eerst de oorzaak van het te vroeg wakker worden weten. In sommige gevallen is dat duidelijk, bijvoorbeeld wanneer je last hebt van stress of een depressie. Voor sommige mensen is het echter niet duidelijk waar het slaapprobleem vandaan komt en dan kan een slaapdagboek helpen. Hierin houd je bij wanneer je te vroeg wakker wordt, wat je de avond ervoor gedaan en gegeten hebt, en schrijf je op hoe je je mentaal voelde. Zo kun je patronen herkennen, waaruit je misschien de oorzaak kunt opmaken.

Eten en drinken

Verschillende eet- en drinkgewoonten kunnen je nachtrust verstoren en daarom is het belangrijk om hier rekening mee te houden. Vermijd bijvoorbeeld cafeïne houdende dranken in de namiddag en avond en drink geen alcohol voordat je gaat slapen. Ook qua eten kun je erop letten dat je geen pittige of lastig verteerbare dingen eet voordat je naar bed gaat. Eet je vaak nog laat? Zorg ervoor dat je de laatste maaltijd eerder op de avond nuttigt, zodat dit niet te kort voor het slapengaan is. Dan kan je lichaam het voedsel niet goed verteren voordat je naar bed gaat en daar kun je last van hebben.

Een routine

Het hebben van een routine kan je helpen om beter te slapen en minder vaak te vroeg wakker te worden. Zorg ervoor dat je iedere avond op hetzelfde tijdstip gaat slapen en dat je iedere ochtend de wekker op dezelfde tijd zet. Zo komt je lichaam in een ritme en went het aan de tijden waarop je slaapt en wakker bent. Door steeds van tijden te wisselen, raakt je lichaam juist in de war en dat kan leiden tot te vroeg wakker worden. Zorg ervoor dat je gedurende de dag geen lange dutjes doet, want daardoor kun je ook te vroeg wakker worden.

De slaapomgeving

Een goede slaapomgeving is van groot belang en kan je helpen om beter te slapen. Wanneer je vaak te vroeg wakker wordt, kan dat ook door iets simpels als teveel licht komen. Zorg ervoor dat je goede gordijnen of rolgordijnen in je slaapkamer hebt, waarmee je de ruimte kunt verduisteren. Zo zal het ochtendlicht je niet wekken. Qua temperatuur kun je het beste tussen de 16 en 19 graden in de slaapkamer hebben. Deze temperatuur is ideaal om bij te slapen en helpt je lichaam om af te koelen voor het slapengaan.

Rustige activiteiten

De activiteiten die je doet voordat je naar bed gaat, beïnvloeden hoe je rustig of onrustig je slaapt. Door veel gebruik te maken van schermen met blauw licht, zoals je smartphone of laptop, slaap je over het algemeen onrustiger. Dit kan ervoor zorgen dat je te vroeg wakker wordt. In plaats daarvan kun je rustgevende activiteiten doen die juist helpen om beter te slapen. Probeer bijvoorbeeld om te mediteren of een rustige yogaflow te doen. Zit je met veel gedachten in je hoofd voor het slapengaan? Dan kun je iedere avond al je gedachten opschrijven in een schrift of dagboek, zodat ze uit je hoofd zijn.

Beweging

In sommige gevallen wordt slecht slapen of te vroeg wakker worden veroorzaakt door een gebrek aan beweging. Je lichaam is niet moe genoeg om urenlang te slapen, maar je voelt je wel vermoeid wanneer je wakker wordt. Probeer er daarom voor te zorgen dat je voldoende beweging krijgt gedurende de dag, zodat je lichaam moe genoeg is om te slapen. Ga bijvoorbeeld sporten, maak een lange wandeling of fiets naar je werk. Het is belangrijk om niet te laat op de avond te sporten, omdat je je daarna actief voelt voordat je moe wordt. Vlak voor het slapengaan sporten is dus niet verstandig.