Slecht slapen door psychische problemen: welke slaapproblemen komen voor bij psychische klachten?

Slecht slapen kan komen door psychische problemen, maar psychische problemen kunnen ook voor slecht slapen zorgen. Dit leidt vaak tot een vicieuze cirkel waar je maar lastig uit kunt komen. Er zijn allerlei slaapstoornissen, waarvan vooral nachtmerries en slapeloosheid veel voorkomen bij mensen met psychische problemen. In dit artikel lees je hoe zes verschillende psychische problemen ervoor kunnen zorgen dat je slecht slaapt en hoe je hiermee om kunt gaan.

Welke slaapstoornissen zijn er?

Slaapstoornissen komen steeds vaker voor en bijna iedereen krijgt op een bepaald moment in zijn of haar leven te maken met een slaapproblemen. Bij mensen met psychische klachten komen slaapproblemen vaker voor. Hierbij kun je denken aan moeite met in slaap vallen, vaak wakker worden ’s nachts, onrustig slapen of te vroeg wakker worden. Er zijn allerlei slaapstoornissen waarvan je last kunt hebben:

  • Insomnie: slapeloosheid, bijvoorbeeld niet in slaap kunnen vallen
  • Hypersomnie: extreme slaperigheid overdag terwijl je ’s nachts prima slaapt
  • Narcolepsie: de onweerstaanbare behoefte om overdag te slapen en zomaar in slaap vallen
  • Pavor Nocturnus: nachtangsten waardoor je plots wakker wordt
  • Rustelozen benen: een tintelend gevoel in de benen dat alleen weggaat door beweging
  • Slaapritmestoornis: een verstoord slaap- en waakritme, bijvoorbeeld erg vroeg of laat naar bed willen gaan
  • Slaapapneu: het stokken van de ademhaling gedurende enkele seconden, waardoor je naar adem snakt
  • Slaapwandelen: het verrichten van handelingen in de slaap, zoals wandelen of aankleden

Slecht slapen door psychische problemen

Slecht slapen kan veroorzaakt worden door allerlei psychische problemen. Slaapproblemen komen al vaak voor in onze maatschappij en zeker bij mensen met psychische problemen ligt dit percentage nog veel hoger. Verschillende psychische problemen leiden ook tot verschillende slaapproblemen.

Slecht slapen door depressie

Bij een depressie voel je je down en heb je nergens meer zin in. Dit gevoel hebben we allemaal wel eens, maar we spreken pas van een depressie wanneer dit gevoel gedurende langere tijd niet meer weggaat. Het overgrote gedeelte van de mensen met een depressie heeft ook last van slaapproblemen. Het meest voorkomende slaapprobleem is slapeloosheid. Bij een depressie heb je last van sombere gedachten en blijf je maar piekeren, waardoor je ’s avonds niet goed in slaap kunt vallen. Ook kan de kwaliteit van slaap verminderen of kun je juist extreem veel slaap nodig hebben. Een depressie kan niet alleen voor slapeloosheid zorgen, maar ook slapeloosheid kan tot een depressie leiden.

Slecht slapen door burn-out

Bij een burn-out heb je last van een opgebrand gevoel. Je hebt geen energie meer over, omdat je lange tijd teveel hooi op je vork hebt genomen of omdat je een trauma te verwerken had. Mensen met een burn-out zijn extreem uitgeput en hebben veel meer slaap nodig. Het komt vaak voor dat mensen met een burn-out ’s nachts wel twaalf uren kunnen slapen en overdag ook nog een dutje moeten doen. Bij een burn-out is het van groot belang om rust te nemen en naar je lichaam te luisteren. Slaap wanneer je daar behoefte aan hebt, maar zorg er ook voor dat je regelmatig de deur uit gaat en af en toe beweegt. Bij een onrustig gevoel in je hoofd voor het slapengaan, kun je proberen om te mediteren.

Slecht slapen door angststoornis

Een angststoornis en een slaapstoornis beïnvloeden elkaar beide richtingen op. Zo kan een angststoornis ervoor zorgen dat je slaapproblemen krijgt, maar kunnen slaapproblemen er ook voor zorgen dat je angststoornis erger wordt. Dit is een lastige vicieuze cirkel die je kunt doorbreken door gezonde slaapgewoontes te hanteren. Bij een angststoornis heb je last van angstige gedachten, bijvoorbeeld zorgen over de toekomst of over geld. Het is ook mogelijk om specifieke angsten te hebben, zoals de angst om ziek te worden. Mensen met een angststoornis piekeren vaak veel, waardoor ze maar moeilijk in slaap komen. Ontspanningsoefeningen, meditatie en een goede slaaproutine kunnen helpen.

Slecht slapen door bipolaire stoornis

Iemand met een bipolaire stoornis heeft last van heftige stemmingswisselingen. De ene dag is fantastisch en je voelt je ontzettend goed, terwijl je de volgende dag neerslachtig bent en het niet ziet zitten. Zowel op goede als slechte dagen hebben mensen met een bipolaire stoornis last van slaapproblemen. Voorbeelden hiervan zijn slapeloosheid of nachtmerries. Slapen kan moeilijk zijn bij een bipolaire stoornis, wat extra vervelend is, omdat een gebrek aan slaap de slechte dagen kan versterken of zelfs tot een psychose kan leiden. Voldoende slaap is dus van groot belang bij deze stoornis. Probeer om een vast slaapritme aan te houden en gezond te leven, om zo beter te slapen.

Slecht slapen door sociale fobie

Bij een sociale fobie ben je bang voor sociale situaties. Deze angst voel je bij interacties met collega’s, feestjes en het uitgaan met vrienden. Deze fobie kan voorkomen in allerlei sociale situaties en het hangt van de persoon af hoe snel en vaak de sociale fobie optreedt. Een sociale fobie kan tot zoveel stress leiden dat je niet meer goed kunt slapen. Je blijft piekeren door je angsten en kunt niet in slaap vallen. Voor een sociale fobie is het belangrijk om professionele hulp te zoeken en therapie te volgen. Het is verleidelijk om sociale situaties te vermijden om geen angst te voelen, maar dat is geen goed idee. Dit versterkt de fobie juist.

Slecht slapen door PTSS

PTSS staat voor posttraumatisch stresssyndroom en treedt op na een traumatische ervaring. PTSS kan tijdelijk zijn, maar wanneer het trauma niet verwerkt wordt kan het probleem chronisch worden. Mensen met PTSS hebben vaak last van nachtmerries waarin ze hun traumatische gebeurtenis opnieuw beleven en vervolgens badend in het zweet wakker worden. Ook slapeloosheid komt veel voor bij mensen met PTSS, omdat ze alert willen blijven of piekeren. Bij (chronische) PTSS is het van groot belang om professionele hulp te zoeken om het trauma te verwerken. Dit is de enige manier om van de vervelende bijwerkingen, zoals nachtmerries en slapeloosheid, af te komen.