Slaaptekort: hoe herken je het en wat doe je eraan?

Tegenwoordig hebben veel mensen het druk en dan is slaap niet altijd een prioriteit. Om goed te kunnen functioneren hebben volwassenen over het algemeen 7,5 tot 8 uur slaap per nacht nodig en wanneer je te weinig slaapt, kan dat leiden tot een slaaptekort. Dit slaaptekort kan al optreden na een nacht slecht slapen, maar ook chronische slaaptekorten komen steeds vaker voor in onze maatschappij. Wanneer je last hebt van een slaaptekort, ondervind je verschillende vervelende symptomen. In dit artikel leer je hoe je een slaaptekort kunt herkennen en wat je ertegen kunt doen.

Wat is een chronisch slaaptekort?

Het verschil tussen een slaaptekort en een chronisch slaaptekort is simpelweg hoe vaak je te weinig slaap krijgt. Na één nacht slecht slapen of te laat naar bed gaan, kun je een slaaptekort hebben. Dit merk je de volgende dag aan verschillende symptomen, zoals een moe gevoel. Bij een chronisch slaaptekort gaat het niet om één nacht slecht slapen, maar om een hoop nachten achter elkaar waarin je te weinig hebt geslapen. Een chronisch slaaptekort kan zowel tot fysieke als mentale klachten leiden. Je kunt jezelf teveel druk gaan opleggen om goed te slapen, waardoor je in een vicieuze cirkel belandt.

Een slaaptekort: wat zijn de symptomen?

Je hersenen hebben voldoende slaap nodig om goed te kunnen functioneren. Voor een volwassene is dit gemiddeld tussen de 7,5 en 8 uur per nacht. Sommige mensen kunnen goed functioneren met iets minder slaap en anderen hebben juist meer slaap nodig. Wanneer je niet voldoende slaapt en een slaaptekort hebt, merk je dit aan verschillende symptomen. De gevolgen van een slaaptekort zijn zowel fysiek als mentaal te merken. Vermoeidheid is een voor de hand liggend symptoom, maar wist je dat ook een droge huid of last van je buik van kunt krijgen?

Je bent emotioneler

Een gebrek aan slaap heeft invloed op je emoties. De meeste mensen met een slaapgebrek reageren dan ook emotioneler. Het kan bijvoorbeeld zijn dat iemand sneller boos wordt of overdreven reageert in een situatie, maar een slaaptekort kan zich ook uiten in de vorm van onverwachte huilbuien. De vermoeidheid zorgt ervoor dat je je emoties minder goed de baas bent en dat deze er soms op onverwachte wijze uit komen. Daarnaast hebben mensen meer moeite met het maken van keuzes wanneer ze een slaaptekort hebben. Deze besluiteloosheid is voornamelijk vervelend bij een chronisch slaaptekort.

Concentratieproblemen

Wanneer je moe bent, is het lastiger om je te concentreren. Vaak merk je dit al na één nacht met te weinig slaap, dus zeker bij een chronisch slaaptekort is een slechte concentratie een symptoom. Je hebt er moeite mee om je werk goed te doen en je hierop te focussen. De vermoeidheid heeft niet alleen effect op je concentratie, maar ook op je geheugen. Bij chronische vermoeidheid kan vergeetachtigheid optreden als symptoom. Je weet bijvoorbeeld niet meer waar je sleutels of telefoon zijn of je vergeet afspraken die je gemaakt hebt met collega’s of vrienden.

Wat zijn de gevolgen van een slaaptekort?

Een slaaptekort brengt een aantal vervelende gevolgen met zich mee. Zo heeft een chronisch slaaptekort gevolgen voor je gezondheid. Je risico op een hartaanval en op diabetes is verhoogd, je immuunsysteem werkt verminderd en je hebt meer kans op een depressie.  Je brein heeft slaap nodig om afvalstoffen uit je lichaam te verwijderen en wanneer je niet voldoende slaapt, worden niet alle afvalstoffen verwijderd uit je lichaam. Het slaaptekort zorgt voor veranderingen in de hersenen, die onder andere een depressie tot gevolg kunnen hebben.

Meer ongelukken

Mensen met een slaaptekort hebben een hogere kans op ongelukken. Dit komt doordat je concentratieproblemen ondervindt en in het verkeer kan dat slecht uitpakken. Je reageert niet snel genoeg en voor je het weet raak je verzeild in een ongeluk. Een ernstig slaaptekort kan ervoor zorgen dat je lichaam op dezelfde manier reageert als op teveel alcohol. Recht over een lijn lopen of simpele taken uitvoeren kan al lastig zijn. Je botst bijvoorbeeld ook sneller tegen dingen aan, waardoor je je knie of arm stoot. Dit komt door een gebrek aan concentratie en door onoplettendheid.

Gewichtstoename

Veel mensen die een chronisch slaaptekort hebben, hebben ook last van een gewichtstoename. Je krijgt namelijk meer zin in ongezonde voeding wanneer je vermoeid bent. Door het slaaptekort wekt je lichaam een hormoon op dat ervoor zorgt dat je eetlust krijgt. Ook zorgt de vermoeidheid voor een gebrek aan motivatie om gezond te koken. Uit onderzoeken is gebleken dat mensen met een slaaptekort significant meer calorieën op een dag tot zich nemen dan mensen die voldoende rusten. Eén nacht slecht slapen is dus niet zo erg, maar een chronisch slaaptekort kan voor een gewichtstoename zorgen.

Wat kun je tegen een chronisch slaaptekort doen?

Uiteraard los je een slaaptekort op door meer te slapen, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Een eerste stap richting een oplossing is om de oorzaak van je slaaptekort te achterhalen. Ga je simpelweg te laat naar bed of kom je slecht in slaap? En hoe komt het dat je zo slecht kunt slapen? Een aantal tips die kunnen helpen om beter te slapen zijn voldoende bewegen, gezond eten, ’s avonds geen cafeïne nuttigen en geen computers of telefoons gebruiken. Ook een fijne routine waardoor je ontspant, kan helpen om makkelijker in slaap te komen.

Slaaptekort door psychische klachten

In sommige gevallen kunnen eenvoudige tips helpen om beter te slapen, maar soms worden de problemen ook veroorzaakt door stress, spanning of een depressie. Je computer ’s avonds niet meer gebruiken kan geen kwaad, maar lost het probleem waarschijnlijk niet op. Bij stress of een depressie is het belangrijk om de oorzaak van het probleem aan te pakken. Maak een afspraak met je huisarts of met een therapeut om je klachten te bespreken en hieraan te werken. Bij stress op je werk kan het helpen om dit met je leidinggevende te bespreken en ook in je privéleven kan een goed gesprek wonderen doen.