Slaapproblemen: mogelijke oorzaken en tips om beter te slapen

Iedereen heeft wel eens last van een slechte nacht of een nachtmerrie, maar wanneer deze slaapproblemen zich vaker voordoen wordt het vervelend. Het is niet alleen frustrerend tijdens de nacht wanneer je slaapproblemen hebt, maar het kan je dagelijks leven beïnvloeden wanneer je niet genoeg rust krijgt. Er zijn verschillende oorzaken voor slaapproblemen en afhankelijk van de oorzaak kunnen bepaalde tips je helpen om beter met je slaapproblemen om te gaan. Wanneer de slaapproblemen je dagelijks leven in sterke mate beïnvloeden, is het verstandig om een afspraak bij de dokter te maken.

Oorzaken en slaapdagboek bijhouden

Slaapproblemen kunnen allerlei oorzaken hebben en het is belangrijk om de oorzaak vast te stellen. Alleen zo kan het probleem uiteindelijk ook opgelost worden. Een goede manier om je slaapproblemen in kaart te brengen en de oorzaak te achterhalen, is het bijhouden van een slaapdagboek. In een slaapdagboek schrijf je per dag op hoe je je overdag voelt, wat je bezighield en hoe je je avond hebt doorgebracht. Je noteert de consumptie van koffie, thee, alcohol, nicotine en medicijnen en vervolgens noteer je hoe je hebt geslapen. Lag je wakker in bed? Dan schrijf je op wat je op dat moment bezighield terwijl je in slaap probeerde te komen.

Oorzaken slaapproblemen: spanning en stress

Een van de meest voorkomende oorzaken van slaapproblemen is het ervaren van spanning en stress. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat je een stressvolle periode op je werk hebt en dit thuis niet goed los kunt laten. Problemen in je familie, gezin of relatie kunnen ook zorgen voor de nodige spanning, waardoor je niet goed kunt slapen. Door de stress heeft je lichaam er moeite mee om te ontspannen, omdat het zo druk is in je hoofd. Om te kunnen slapen is het juist noodzakelijk dat je je rustig en ontspannen voelt. Stress en spanning kunnen dit in de weg staan.

Oorzaken slaapproblemen: lichamelijke klachten

Een tweede oorzaak van slaapproblemen kan het hebben van lichamelijke klachten zijn. Wanneer je in bed licht met pijn in je rug of benen, is het logisch dat slapen lastig is. Je ligt niet comfortabel en maakt je misschien zelfs zorgen over de pijn. Ook andere fysieke klachten – zoals jeuk, benauwdheid of krampen – kunnen slapen lastig maken. De slaapproblemen ontstaan door het fysieke ongemak en belemmeren je comfort in bed. Dit zorgt ervoor dat je niet in slaap kunt komen. Bij lichamelijke klachten is het belangrijk om direct een arts in te schakelen, omdat dit in veel gevallen niet met simpele tips kan worden opgelost.

Oorzaken slaapproblemen: psychische klachten

Psychische klachten zijn een andere oorzaak voor slaapproblemen. Mensen met een depressie of burn-out hebben bijvoorbeeld vaak moeite om in slaap te komen of de nacht goed door te slapen. Ook angststoornissen kunnen je uit je slaap houden. Zeker bij psychische problemen is een gebrek aan slaap extra vervelend. Je zit al niet lekker in je vel en een gebrek aan slaap zorgt ervoor dat de dag zwaarder is. Bij psychische klachten trek je aan de bel bij je huisarts om een doorverwijzing naar de psycholoog te krijgen. Het is belangrijk om psychische klachten serieus te nemen.

Oorzaken slaapproblemen bij kinderen

Bij kinderen kunnen de oorzaken voor slaapproblemen iets anders zijn dan bij volwassen. Slaapproblemen bij kinderen komen bijvoorbeeld regelmatig voor omdat kinderen niet moe genoeg zijn. Dit kan komen door een gebrek aan prikkels of lichamelijke activiteit tijdens de dag. Ook het tegenovergestelde – teveel prikkels – kan zorgen voor slaapproblemen bij kinderen. Verder kunnen ook angsten, lichamelijke ongemakken en protestgedrag de oorzaak voor slaapproblemen bij kinderen zijn. Zeker bij kleine kinderen kan dit lastig zijn, omdat je ze nog niet naar mogelijke oorzaken kunt vragen.

Slaapproblemen oplossen

Wanneer je last hebt van slaapproblemen, wil je niets liever dan dit probleem oplossen. Een goede nachtrust is van groot belang om overdag goed te kunnen functioneren. Een volwassenen heeft over het algemeen tussen de 7,5 en 8 uur slaap per nacht nodig. In het geval van ernstige lichamelijke of psychische klachten is het belangrijk om de huisarts te raadplegen, maar bij tijdelijke stress of spanning zijn er een hoop tips die kunnen helpen om de slaapproblemen tegen te gaan. Hieronder lees je drie handige tips die, afhankelijk van je situatie, kunnen helpen om slaapproblemen op te lossen.

Tip 1: geen schermen

Het gebruik van schermen, zoals je smartphone, tablet of computer, is niet goed voor het slapengaan. Het gebruik van deze beeldschermen zorgt ervoor dat je mentaal erg actief bent en veel geprikkeld wordt, waardoor je niet goed tot rust komt voor het slapen. Ook het kijken van tv kan goed slapen tegengaan vanwege het licht, maar is al minder erg dan beeldschermen waarbij je actief bezig bent. Het beste is om een uur of twee uur voor het slapengaan geen beeldschermen meer te gebruiken. In plaats daarvan kun je een boek lezen, een gezelschapsspel spelen of een rustige wandeling maken.

Tip 2: koffie en alcohol vermijden

Cafeïne en alcohol zijn grote boosdoeners in de avond. Dranken met cafeïne, zoals koffie, thee of cola, geven je een boost overdag, maar ’s avonds zorgt dat er juist voor dat je niet goed in slaap kunt komen. Over alcohol bestaat vaak de misvatting dat een slaapmutsje kan helpen, terwijl het de slaapproblemen juist kan verergeren. Vermijd daarom cafeïne en alcohol voor het slapengaan. Zorg ervoor dat je na vijf of zes uur ’s middags geen koffie of thee meer drinkt, geen alcoholische dranken consumeert en bij voorkeur ook nicotine vermijdt.

Tip 3: een goed ritme

Het is belangrijk om een goed slaapritme te hebben. Zorg ervoor dat je ’s avonds om een vaste tijd naar bed gaat, ook wanneer je je bijvoorbeeld nog niet zo moe voelt. Je zet de wekker iedere ochtend op hetzelfde tijdstip en komt zo in een goed slaapritme. Probeer dit ritme ook in het weekend aan te houden, zodat je lichaam hieraan went. Een goed slaapritme is belangrijk en kan slaapproblemen tegengaan. Probeer niet langer in bed te blijven liggen in de ochtend of overdag dutjes te doen. Teveel slaap en onregelmatigheden verstoren je ritme namelijk. Kies realistische tijden uit om naar bed te gaan en op te staan, zodat je voldoende maar niet teveel slaap krijgt.